«پس آدم از خدای خود کلماتی آموخت و خداوند توبه او را پذیرفت، زیرا خدا بسیار توبه‌پذیر و مهربان است»
سوره مبارکه بقره-آیه 37
بعد از وسوسه ابلیس و خروج آدم از بهشت، آدم متوجه شد براستى به خویشتن ستم کرده، و از آن محیط آرام و پر نعمت رانده شده، و در محیط پر زحمت و مشقت بار زمین قرار خواهد گرفت. در اینجا آدم به فکر جبران خطاى خویش افتاد و با تمام جان و دل متوجه پروردگار شد.
در اینکه «کلمات» و سخنانى که خدا براى توبه به آدم تعلیم داد چه بوده است در میان مفسران گفتگو است. معروف این است که همان جملات سوره اعراف آیه 23 می باشد:
«قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِین»
نظیر همین کلمات از زبان حضرت یونس (ع) (انبیا:87) و موسى (ع) (قصص:16) نیز ذکر شده است.
در برخی روایات نیز می خوانیم که مقصود از «کلمات» اسامی بهترین مخلوقات خداوند متعال، یعنى حضرت محمد و على و فاطمه و حسن و حسین (ع) بوده است، و حضرت آدم (س) با توسل به این اسامی از درگاه خداوند تقاضاى بخشش نموده است.
این تفسیرها هیچگونه منافاتى با هم ندارد، چرا که ممکن است مجموع این کلمات به آدم، تعلیم شده باشد.
قابل توجه است که عذرپذیرى خداوند همراه با رحمت است، نه عتاب وسرزنش «التَّوَّابُ الرَّحِیمُ».
پ.ن: برگرفته از تفسیر نمونه و نور
