معروف است که نامگذاری سوره بقره بدلیل داستان گاو بنی اسرائیل است، اما انتخاب این داستان از میان تمام داستان های این سوره حتما دلیل مهمی داشته است که خط و ربط سوره را مشخص می کند.

 داستان گاو بنی اسرائیل تقریبا در پایان سلسله ماجراهای قوم بنی اسرائیل می آید، بعد از نعمت ها و فضیلت های فراوانی که به آن ها داده شد و کفران ها و عصیان هایی که کردند. این داستان نشان می دهد که اگر نعمت ها، هدایت ها، فضیلت ها و حتی هشدارهایی که بطور مرتب در مسیر زندگی هر آدمی قرار می گیرند عامل هدایت نشوند، آوردن نشانه هایی دقیق تر (حتی رنگ زرد گاو) و معجزه هایی خارق العاده تر (زنده شدن مرده با اصابت گوشت گاو) نیز نه تنها منجر به ایمان نمی شوند، بلکه سبب قساوت بیشتر قلب شده "ثم قست قلوبکم" و دیگر امیدی به ایمان آوردن نمی باشد "افتطمئون ان یومنوا"، نه اینکه این بی ایمانی از روی کمی دلایل و حجت ها باشد بلکه آدمی می بیند و می شنود اما بدلیل هوا و هوس آن ها را تحریف می کند و نمی خواهد بپذیرد "یسمعون کلام الله ثم یحرفونه". و جالب اینکه این سوره با دعای مومنانی به پایان می رسد که میگویند "سمعنا و اطعنا"، در مقابل قوم بنی اسرائیلی که گوساله ای مصنوعی را به خداوند متعال ترجیح دادند و گفتند "سمعنا و عصینا".

قابل تامل است در سوره ای که بقره نام می گیرد هم داستان گاوی است که به اذن خدا زنده می کند و حقیقت را آشکار می سازد و هم داستان گوساله ای دست سازکه گمراه می کند و زنده شدگان به دم پیامبری را به ورطه نیستی می کشاند. جالب است که هر دو زرد رنگ اند و طلایی، زردی که چشم ها و دل ها را می رباید. اما چه رنگی بهتر از رنگ خداست "و من احسن من الله صبغه"؟  

این گوساله نمادی از دنیای حقیر و تصنعی است که هرکس را که به خدا وصل نباشد بنده خود می کند. این نام گذاری نشان دهد که اگر می خواهید فطرت حقیقت جوی خود را از دست ندهید و به حدی نرسید که حتی واضح ترین نشانه ها را نبینید، آنچه در این کلام خدا آمده است را بشنوید و اطاعت کنید.

سوره مبارکه بقره، سید سوره های قرآن است. فصلی جامع، که هم از اصول عقاید سخن گفته است و هم حدود 500 حکم از مسائل عبادى، اجتماعى، سیاسى و اقتصادى را مطرح نموده است.

 

کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.