«و هنگامی که با موسی چهل شب وعده گذاردیم؛ پس شما گوساله را (معبود خود) انتخاب نمودید در حالی که با این کار (به خود) ستم میکردید.
سپس شما را بعد از آن بخشیدیم، بلکه شکر این نعمت را بجا آورید»
سوره مبارکه بقره- آیه 51 و 52
این آیات از بزرگترین انحراف بنى اسرائیل در طول تاریخ زندگیشان سخن مى گوید، و آن انحراف از توحید به شرک و گوساله پرستى است.
بعد از نجات بنى اسرائیل و غرق شدن فرعونیان در نیل، حضرت موسى (س) ماموریت پیدا مى کند تا براى دریافت الواح تورات، به مدت سى شب به کوه طور برود، که بعدا براى آزمایش مردم، ده شب تمدید مى گردد. از آیات قرآن استفاده می شود که عبادت در چهل شب و به دور از مردم، در دریافت وحی و الهامات روحانی نقش دارد. بعلاوه در این وعده، سه مسئله مدنظر بوده است: گرفتن تورات، اثبات مقام خلافت حضرت هارون (س)، و آزمایش بنی اسرائیل.
در این بین، سامرى که مرد حیله گری بود از فرصت استفاده کرده و گوساله اى از طلا مى سازد و بنى اسرائیل را به پرستش آن دعوت مى کند. اکثریت قاطع بنى اسرائیل همه ی نعمت ها و الطاف الهی را فراموش کرده و به او مى پیوندند، و تنها حضرت هارون (س) با اقلیتى از مردم بر توحید باقى مى مانند، و هرچه مى کوشند دیگران را از این انحراف باز گردانند نه تنها توفیق نمى یابند، بلکه تهدید به قتل می شوند.
بطور کلی در سقوط جامعه ی بنی اسرائیل به دامن شرک، چند عامل نقش داشت:
الف: عدم حضور رهبری چون حضرت موسی (س).
ب: حضور منحرفین هنرمندی همچون سامری.
ج: استفاده از طلا و زیورآلاتی که جاذبه داشت.
د: بوق های پر سر وصدای تبلیغاتی، زیرا گوساله سامری صدا می کرد.
ه: مردم ساده و زود باور و نبود ایمان عمیق.
و: زمینه ی مساعد و سابقه ی گاو پرستی.
پ.ن: برگرفته از تفسیر نمونه و نور
